 |
 |
 |
 |
-
Κινείται η κινούμενη εικόνα;
Οι κινούμενες εικόνες που βλέπουμε στον κινηματογράφο, στο διαδίκτυο, σε DVD ή στην τηλεόραση είναι πραγματικά μορφές που κινούνται; Ή μήπως μοιάζουν να κινούνται;
(Η σωστή απάντηση είναι η δεύτερη.)
Το μυστικό της κινούμενης εικόνας βασίζεται σε ένα πάρα πολύ απλό φαινόμενο:
Εικόνες, που διαδέχονται γρήγορα η μία την άλλη και απεικονίζουν σταδιακά μια κίνηση, τις βλέπουμε εμείς σαν μια συνεχόμενη κίνηση. Όλοι μας ξέρουμε τα μικρά βιβλιαράκια που με τον αντίχειρα στρίβουμε γρήγορα τις σελίδες και βλέπουμε σκιτσάκια να κινούνται.
(Flipbooks – Φιλοσκόπια / παραδείγματα).
-
Κινηματογραφικό φιλμ και καρέ
Με την ίδια λογική των Flipbooks λειτουργεί η κινούμενη εικόνα στις αίθουσες προβολής και στις οθόνες της τηλεόρασης ή του υπολογιστή μας. Στατικές μορφές μοιάζουν να κινούνται γιατί προβάλλονται γρήγορα. Πόσο γρήγορα;;; Με ταχύτητα 24 (κινηματογράφο) ή 25 (τηλεόραση) εικόνες το δευτερόλεπτο!
Μπορώ να υπολογίσω, λοιπόν, πόσες εικόνες προβάλλονται όταν βλέπω:
μία ταινιούλα 1 λεπτού (60 x 25 = 1.500 εικόνες) ;
μία ταινία μιας ώρας; ( 60 x 1.500 = 90.000 εικόνες) ;
Στο κινηματογραφικό φιλμ χρησιμοποιούμε τη γαλλική λέξη ‘καρέ’ για τη φωτογραφία μίας εικόνας. Παρατηρώντας τη λουρίδα του φιλμ βλέπουμε το ένα καρέ κάτω από το άλλο. Δεξιά και αριστερά βλέπουμε πολλές μικρές τρύπες που γαντζώνουν σε γρανάζια, τα οποία προχωρούν το φιλμ, ώστε να μπορούμε να βλέπουμε 24 καρέ σε ένα δευτερόλεπτο.Το κάθε καρέ προβάλλεται με φως μέσα από έναν οπτικό φακό και εμείς το βλέπουμε σε μια οθόνη ή στον τοίχο απέναντι.
Δες μια ερασιτεχνική μηχανή προβολής κινηματογραφικών ταινιών και πώς λειτουργεί
Επίσης δες πώς λειτουργεί μια κινηματογραφική μηχανή σε αίθουσα προβολής
Εδώ θα δεις ένα δείγμα ταινίας πειραματικού κινηματογράφου που βασίζεται στη λειτουργία κινηματογραφικού φιλμ και προβολής.
- Η βασική διαδικασία που ακολουθώ για να φτιάξω μια ταινία κινούμενης εικόνας είναι:
1. Δημιουργώ τη μορφή ή την εικόνα που θέλω να μοιάζει ότι κινείται στην ταινία μου.
2. Φωτογραφίζω τη μορφή ή την εικόνα στα διάφορα στάδια της κίνησης που θέλω να αποδώσω.
3. Φτιάχνω την ταινία μου με τις φωτογραφίες που έχω τραβήξει βάζοντας τα στη σειρά που θέλω. Οι φωτογραφίες θα είναι τα καρέ της ταινίας. Για να το κάνω αυτό θα χρησιμοποιήσω ένα ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή. Εκεί θα εισάγω τις φωτογραφίες, θα τις τοποθετήσω στη σειρά που τις θέλω και θα κανονίσω πόσο γρήγορα θέλω να διαδέχεται η μία την άλλη. - Το σενάριο μου
Όταν φτιάχνω μια ταινία πρέπει από πριν να σκεφτώ ποιο είναι το σενάριο μου.
Σκέφτομαι παράλληλα ποια τεχνική θέλω να χρησιμοποιήσω
Τι θέλω να δείξω; Πώς θα το δείξω;
Θέλω να δείξω μια ιστορία που σκέφτηκα;
Θέλω να σχολιάσω κάτι που συμβαίνει γύρω μου;
Θέλω απλά να παίξω με διαφορετικές τεχνικές κινούμενης εικόνας και να ανακαλύψω τις δυνατότητες τους;
Στην περίπτωση που θέλω μια ταινία με αρχή μέση και τέλος, είναι καλή ιδέα να κρατήσω μερικές απλές σημειώσεις ή να φτιάξω μερικά σκίτσα που θα με καθοδηγήσουν.
Όταν για πρώτη φορά να φτιάχνω μικρές ταινίες κινούμενης εικόνας είναι καλύτερο να ξεκινήσω με απλές ιδέες και μετά να προχωρήσω και σε πιο σύνθετες.
- Απάντηση πρώτη: ΠΟΛΛΗ ΥΠΟΜΟΝΗ!
Η διαδικασία δημιουργίας κινούμενης εικόνας θέλει πολύ χρόνο. Θα πρέπει να δουλέψω με μεράκι και υπομονή για να φτιάξω την ταινία μου. Αξίζει όμως τον κόπο!!!
Όποια τεχνική κινούμενης εικόνας αποφασίσω να δοκιμάσω είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος που θα αποδώσω τα στάδια της κίνησης.
Βλέπουμε και στα σχέδια των flip book ότι το ένα σχέδιο από το άλλο έχει μικρή διαφορά. Αν δεν θέλω αυτό που θα φτιάχνω να κινείται με σπασμωδικές και απότομες κινήσεις, θα πρέπει οι αλλαγές που δημιουργώ από τη μία φωτογραφία στην άλλη να είναι πολύ μικρές!! Σε κάθε τεχνική παρουσιάζονται δείγματα που θα με βοηθήσουν να καταλάβω.
-
Απάντηση δεύτερη: Οργάνωση
Θα πρέπει να ξέρω από πριν, λίγο πολύ, τι έχω σκοπό να φωτογραφίσω και να έχω ετοιμάσει ό,τι χρειάζομαι πριν αρχίσω. Έτσι, όταν ξεκινήσω τη φωτογράφιση να μπορώ να συγκεντρωθώ σε αυτό που κάνω και να μην μπερδεύομαι.
Επίσης, επειδή θα αποθηκεύσω στον υπολογιστή όλες τις φωτογραφίες, ίσως και ήχους, που θα χρησιμοποιήσω στην ταινία μου, θα πρέπει να ετοιμάσω ένα φάκελο με ένα όνομα που θα θυμάμαι. Μέσα σε αυτό το φάκελο θα βάλω ό,τι έχω ετοιμάσει για την ταινία μου και θα βρίσκω ό,τι χρειάζομαι, όταν ξεκινήσω να συναρμολογώ την ταινία μου στο πρόγραμμα του υπολογιστή.
Απάντηση τρίτη: Εξοπλισμό
Ανάλογα με την τεχνική κινούμενης εικόνας που θα επιλέξω θα χρειαστώ διαφορετικά υλικά και αντικείμενα. Ο εξοπλισμός όμως είναι κοινός με όποια τεχνική αποφασίσω να δοκιμάσω. Ο βασικός εξοπλισμός είναι μία ψηφιακή φωτογραφική μηχανή και ένας υπολογιστής με ένα πρόγραμμα για δημιουργία ταινίας. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και άλλα αντικείμενα που μπορεί να μου φανούν χρήσιμα.
1. Η Φωτογραφική μηχανή
Αυτό που θα πρέπει να ξέρω πριν αρχίσω είναι ότι θα βγάλω πάρα πολλές φωτογραφίες για να δημιουργήσω κινούμενες εικόνες!!
Χρειάζομαι λοιπόν μία ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Τώρα στην αρχή μια απλή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή είναι μια χαρά.
Η Μπαταρία
Οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές θέλουν μπαταρία για να λειτουργήσουν.
Είναι πολύ σημαντικό οι μπαταρίες μου να είναι εντελώς φορτισμένες για να μην αδειάσουν πριν ολοκληρώσω τη φωτογράφισή μου. Θα με εκνευρίσει πολύ, αν είμαι, για παράδειγμα, στην εξηκοστή εβδόμη λήψη και, ενώ δεν έχω τελειώσει τη φωτογράφιση της ενότητας, να μην μπορώ να συνεχίσω, επειδή έχουν αδειάσει οι μπαταρίες! Αν προσπαθήσω εκείνη την ώρα να αλλάξω τις μπαταρίες, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα κουνήσει η φωτογραφική μου μηχανή από την αρχική της θέση.
Webcam
Μια βολική και εύκολη λύση για τις πρώτες μου δοκιμές με κινούμενη εικόνα είναι να χρησιμοποιήσω μία δικτυοκάμερα (webcam). Είναι πολύ ευκολότερο η κάμερα αυτή να είναι φορητή και όχι ενσωματωμένη στην οθόνη. Φωτογραφίζοντας με την κάμερα θα αποθηκεύω εύκολα τις λήψεις μου σε ένα φάκελο στον υπολογιστή μου και από εκεί θα τις πάρω μετά για να δημιουργήσω τα καρέ της ταινίας μου. Δεν πειράζει που η ανάλυση της δικτυοκάμερας δεν είναι πολύ μεγάλη… μια χαρά θα είναι το αποτέλεσμα για τις πρώτες μου δοκιμές!
2. Το τρίποδο
Οτιδήποτε έχω ετοιμάσει για να φτιάξω την ταινία μου, θα πρέπει να το φωτογραφίσω με μία σταθερή φωτογραφική μηχανή. Αυτό σημαίνει ότι η μηχανή μου θα πρέπει να είναι στερεωμένη με κάποιο τρόπο, ώστε να μην κουνηθεί κατά λάθος σε όλη τη διάρκεια της φωτογράφισης. Θέλω οι εικόνες, οι φιγούρες, τα αντικείμενα μου να κινούνται και όχι όλος ο χώρος γύρω τους!
Ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος είναι το τρίποδο:
Το τρίποδο είναι μία βάση με τρία πόδια (όπως εξάλλου λέει η λέξη). Ανοίγω τα τρία πόδια του τρίποδα και το ακουμπάω στο πάτωμα ή στο τραπέζι . Στο πάνω μέρος του τρίποδα υπάρχει μία βίδα, σε αυτή θα στερεώνω την φωτογραφική μου μηχανή..
Υπάρχουν τρόποι να ψηλώσω ή να χαμηλώσω τον τρίποδα, όπως και να στρίψω την βάση πάνω στην οποία ακουμπάει η φωτογραφική μηχανή. Αυτά θα με βοηθήσουν για να ρυθμίσω τη θέση που θέλω να έχει η μηχανή μου απέναντι σε αυτό που θέλω να φωτογραφίσω. Όταν έχω καταλήξει στη θέση που θέλω, θα βεβαιωθώ ότι όλες οι ρυθμίσεις είναι σταθεροποιημένες και ότι δεν κουνιέται η φωτογραφική μου μηχανή.
Αν δεν έχω ξαναχρησιμοποιήσει τρίποδα, είναι καλύτερα να κάνω μερικές δοκιμές πριν ξεκινήσω. Επίσης, μπορώ να ζητήσω τη βοήθεια ενός μεγάλου και να κάνουμε μαζί τις δοκιμές
Όταν έρθει η ώρα να αρχίσω να φωτογραφίζω για να φτιάξω κινούμενες εικόνες, είναι μία πάρα πολύ καλή ιδέα να στερεώσω τα πόδια του τρίποδα με χαρτοταινία. Έτσι, αν το σκουντήξω κατά λάθος, δεν θα κουνηθεί και δεν θα τρανταχτεί η εικόνα στην ταινία μου.
3. Αυτοσχέδια σταθερότητα
Στην ανάγκη, αν δεν έχω τρίποδο, μπορώ να αυτοσχεδιάσω με κάποιο τρόπο για να στερεώσω τη φωτογραφική μου μηχανή. Μερικοί στερεώνουν τη φωτογραφική τους μηχανή με χαρτοταινία πάνω στο τραπέζι, σε τούβλα ή βιβλία, σε κομμάτια από ξύλο κλπ… Όποια ιδέα και να σκεφτώ θα πρέπει να θυμάμαι ότι η φωτογραφική μου μηχανή θα πρέπει να είναι σταθερή!
Ο Αντιγραφέας
Ο αντιγραφέας είναι μια σταθερή βάση πάνω στην οποία μπορώ να στερεώσω τη φωτογραφική μου μηχανή. Τον αντιγραφέα τον χρησιμοποιούν όσοι θέλουν να φωτογραφίσουν εικόνες ή βιβλία ακουμπισμένα σε μία οριζόντια βάση, όπως ένα τραπέζι.. Ο αντιγραφέας λοιπόν είναι πολύ βολικός, αν διαλέξω μια τεχνική όπου θα φωτογραφίζω τις εικόνες μου από οριζόντια επιφάνεια.
Το πρόβλημα είναι όμως ότι δύσκολα θα βρω έναν αντιγραφέα και είναι μάλλον λίγο ακριβός για να τον αγοράσω. Μπορώ, αν ξέρω κάποιον φωτογράφο να τον ρωτήσω αν έχει έναν και αν μπορεί να μου το δανείσει.
Ο αντιγραφέας μοιάζει πάρα πολύ με αυτό που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα οι επαγγελματίες κινουμένων σχεδίων: την τρικέζα.
4. Φώτα
Ο φωτισμός είναι σημαντικός στις λήψεις των φωτογραφιών μου.Είναι βασικό να προσπαθήσω να μην αλλάζει ο φωτισμός ενώ βγάζω τις φωτογραφίες μου. Αν, λοιπόν, δουλέψω με το φως που μπαίνει από το παράθυρο, δεν πρέπει να φωτογραφίσω μέρα, όπου ο ήλιος μπαινοβγαίνει πίσω από τα σύννεφα. Αν το φως από το φωτισμό του δωματίου είναι αρκετός, μπορώ να μην είμαι κοντά σε παράθυρο και να δουλέψω με αυτόν.
Μπορώ όμως και να φωτίσω τα θέματα μου με ένα ή δύο λαμπατέρ. Προσέχω να μην είναι πάρα πολύ κοντά τα φώτα μου και να ελέγχω το πώς πέφτει το φως πάνω στο θέμα μου. Ανάλογα με την τεχνική κινούμενης εικόνας που θα έχω επιλέξει αλλάζει ο τρόπος που φωτίζω το θέμα μου. Αυτά θα τα δούμε στις οδηγίες της κάθε τεχνικής.
5. Ένα Μικρόφωνο
Μπορεί να θέλω να βάλω ήχο στην ταινία μου. Ένα μικρόφωνο μπορεί να μου φανεί χρήσιμο, αν δεν έχει ενσωματωμένο ο υπολογιστής μου.
Στην αρχή είναι μάλλον πιο εύκολο να φτιάξω τις εικόνες μου και μετά να προσθέσω το ήχο. Όταν αποκτήσω περισσότερη πείρα, μπορώ να δουλεύω την εικόνα και τον ήχο μαζί, προσαρμόζοντας το ένα στο άλλο.
Ένας ωραίος τρόπος να βάλω ήχο στη ταινία μου είναι να τους δημιουργήσω εγώ! Με ένα μικρόφωνο που μπορώ να συνδέσω με τον υπολογιστή μου μπορώ με τις λειτουργίες που υπάρχουν στον υπολογιστή να ηχογραφήσω μικρά αποσπάσματα, που θα αποθηκευτούν ως αρχεία. Μπορώ να μιλήσω, να τραγουδήσω ή να κάνω ηχητικά εφέ κάνοντας διαφόρους θορύβους. Μετά ό,τι άχω ηχογραφήσει θα τα εισάγω στο ειδικό πρόγραμμα του μοντάζ με τρόπο όμοιο με αυτό που θα βάλω τις φωτογραφίες μου.
Επίσης, μπορεί να χρειαστεί κάποιος να ρυθμίσει τον υπολογιστή που θα χρησιμοποιήσω, ώστε να καταγράφει ό,τι ηχογραφείται από το μικρόφωνο.
6. Υπολογιστής με πρόγραμμα για το ΜοντάζΜοντάζ είναι γαλλική λέξη που σημαίνει συναρμολόγηση. Χρησιμοποιείται στον κινηματογράφο για τη διαδικασία όπου συναρμολογούμε ότι έχουμε φωτογραφίσει και ηχογραφήσει για να δημιουργήσουμε την τελική ταινία. Είναι ένα συναρπαστικό στάδιο στη δημιουργία της ταινίας μου γιατί εδώ πια θα αρχίσει να φαίνεται το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο μπορώ και να διαμορφώσω με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους.
Συνήθως οι υπολογιστές έχουν ενσωματωμένο ένα πρόγραμμα που είναι για να φτιάχνουμε ταινίες, δηλαδή για να κάνουμε το μοντάζ, και υπάρχουν άλλα που μπορώ να αγοράσω. Στην αρχή θα δουλέψω με αυτό που έχει ο υπολογιστής που θα χρησιμοποιήσω για να φτιάξω την ταινία μου.
Βοήθεια: Στην αρχή θα χρειαστώ λίγη βοήθεια από κάποιον που ξέρει το πρόγραμμα του μοντάζ και τις βασικές του αρχές. Ίσως να είναι μία καλή ιδέα να κάνω το μοντάζ της πρώτης μου ταινίας μαζί με κάποιον που το έχει ξανακάνει.
Η βασική διαδικασία
Η βασικά διαδικασία δε διαφέρει πολύ σε οποιοδήποτε πρόγραμμα μοντάζ επιλέξω να χρησιμοποιήσω:
Εισάγω τις φωτογραφίες μου και αν έχω ήχους και μουσική που θέλω να χρησιμοποιήσω.
Τοποθετώ ό,τι έχω ετοιμάσει με τη σειρά που τα θέλω στη χρονογραμμή (timeline). Η χρονογραμμή είναι το πιο χαρακτηριστικό και καθοριστικό μέρος ενός προγράμματος μοντάζ. Στη χρονογραμμή θα δημιουργήσω την ταινία μου, θα καθορίσω τη σειρά με την οποία θέλω την κάθε φωτογραφία και τη διάρκεια που θα έχει. Επίσης, στη χρονογραμμή θα τοποθετήσω τον ήχο εκεί που τον θέλω σε σχέση με τις εικόνες.
Ξεκινάω τοποθετώντας όλες τις φωτογραφίες με τη σειρά που θέλω στη χρονογραμμή. Όλες οι φωτογραφίες θα μπουν με την ίδια διάρκεια. Επειδή δεν είμαι (ακόμα!) επαγγελματίας στο πρόγραμμα με το οποίο θα δουλέψω, η μικρότερη διάρκεια που μπορεί να έχει η κάθε φωτογραφία είναι τέσσερα καρέ και αυτό είναι μια χαρά τώρα που μαθαίνω. Υπολογίζω, λοιπόν, ότι για ένα δευτερόλεπτο θα χρειαστώ 6 με 7 φωτογραφίες.
Στο πρόγραμμα έχω τη δυνατότητα να δω, όποτε θέλω, πώς φαίνεται αυτό που έχω ξεκινήσει και πως προχωράει. Αν νομίζω ότι η κίνηση είναι πολύ γρήγορη, ίσως να πρέπει να μεγαλώσω τη διάρκεια των φωτογραφιών. Όταν αποκτήσω περισσότερη πείρα, θα ξέρω καλύτερα πόση διάρκεια χρειάζεται η κάθε μου φωτογραφία.
Αλλαγές στο ρυθμό της κίνησης
Οι αλλαγές στο ρυθμό της κίνησης γίνονται στο μοντάζ, αφού έχουμε ξεκινήσει και παρατηρούμε τα πρώτα αποτελέσματα. Μπορώ τώρα να αλλάξω την ταχύτητα κάποιων σημείων που θεωρώ ότι το έχουν ανάγκη. Μερικά παραδείγματα:
- Σε κάποια σημεία της ταινίας μου μπορεί να θέλω μία παύση, δηλαδή να σταματήσει για πολύ λίγο η κίνηση. Εκεί θα μεγαλώσω τη διάρκεια της φωτογραφίας.
- Σε κάποιο μέρος της ταινίας μπορεί να θέλω να είναι πολύ πιο γρήγορη η κίνηση και σε άλλα πολύ πιο αργή. Αντίστοιχα, θα αφαιρέσω ή θα προσθέσω τη διάρκεια των φωτογραφιών.
Όλα αυτά μπορώ να τα δοκιμάζω και να τα βλέπω, να τα αλλάζω ξανά και να δοκιμάζω πάλι…, μέχρι να μου αρέσει ο ρυθμός της ταινίας μου.
7. Ο Ήχος
Στο πρόγραμμα θα εισάγω τους ήχους που έχω ηχογραφήσει με το μικρόφωνο ή μουσικές που έχω αποθηκευμένες στον υπολογιστή. Τα τοποθετώ στη χρονογραμμή με τη σειρά που θέλω. Μπορώ και στους ήχους να ρυθμίσω τη διάρκειά τους, ώστε να ταιριάζουν με τις εικόνες.
Το πρόγραμμα που θα χρησιμοποιήσω μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα ηχογράφησης. Είναι και αυτός άλλος ένας τρόπος να δημιουργήσω ήχο για την ταινία μου. Ίσως με βολεύει, αν θέλω τον ήχο να τον φτιάξω επιτόπου, δηλαδή ενώ κάνω το μοντάζ , και όχι να τον έχω ετοιμάσει και αποθηκεύσει από πριν.
Άλλες δυνατότητες στο μοντάζ
Οι δυνατότητες που προσφέρει ένα πρόγραμμα μοντάζ είναι πολλές. Ξεκινάω από τα απλά και απαραίτητα για να φτιάξω μία ταινία και μετά σιγά σιγά θα ανακαλύψω τι άλλο μπορώ να κάνω.
Οι παρακάτω ιστότοποι έχουν να κάνουν με κινούμενες εικόνες και τη δημιουργία τους από παιδιά. Θα βρεις και άλλες ιδέες, τεχνικές και πληροφορίες!!!
Μπορείς να δεις και ταινίες που έχουν κάνει άλλα παιδιά!!!
AAVS / Animation Films made by Children
i-create της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης - πλατφόρμα νεανικής δημιουργίας
με την υποστήριξη του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου
Animation Workshop Group ASIFA
Επίσης, αν φτιάξεις δική σου ταινία μπορείς να το δώσεις σε ΦΕΣΤΙΒΑΛ που προβάλουν ταινίες που έχουν γίνει από παιδιά!
Όπως:
Camera Zizanio
